ایمپلنت دندان یک ریشه مصنوعى دندان است که داخل فک قرار می گیرد تا با دندان یا پل ( بریج دندانى ) پوشیده شود. ایمپلنت دندان می تواند برای افرادی که یک یا تعدادى از دندان هاى خود را به علت بیماری پریودنتال یا هر گونه آسیب دیگرى از دست داده اند، کارایى داشته باشد.
انواع ایمپلنت دندان
داخل استخوانى (endosteal)
این نوع متداول ترین انوع ایمپلنت دندان است ک اغلب مورد استفاده قرار می گیرد. انواع مختلفى از جمله پیچ، سیلندر یا تیغه در استخوان فک قرار داده مى شود. هر ایمپلنت یک یا چند پروتز دندانى را پوشش مى دهد. این نوع ایمپلنت به عنوان یک روش جایگزین برای بیمارانى که از بریج دندانى یا پروتزهای متحرک استفاده می کنند، می باشد .
روی استخوان ( subperiosteal )
این ایمپلنت ها بر روى فک، توسط قالب هاى فلزى حمایت کننده که پروتزهاى دندان را نگه می دارند, قرار می گیرند. این نوع ایمپلنت برای بیمارانی که قادر به استفاده از دندان مصنوعی معمولی نیستند و ارتفاع استخوان کمى دارند استفاده می شود.
مراحل ایمپلنت دندان
این پروسه یک تلاش تیمی بین شما و دندانپزشک شماست. دندانپزشک با شما مشورت خواهد کرد تا تعیین کند که ایمپلنت کجا و چگونه باید قرار گیرد. بسته به وضعیت شما و نوع ایمپلنت انتخاب شده، دندانپزشک یک برنامه درمان مناسب برای پاسخگویی به نیازهای شما در نظر می گیرد. پروسه به شکل زیر است:
- حایگزینى یک ایمپلنت و یک تاج دندان ، اگر فقط یک دندان خود را از دست داده اید.
- جایگزینی چندین دندان، اگر چندین دندان خود را از دست داده اید، بریج هاى پشتیبانی ایمپلنت می توانند جایگزین آن ها شوند.
- جایگزینی تمام دندان های شما، اگر تمام دندان هایتان را از دست داده اید، یک بریج کامل یا دندان مصنوعی کامل می تواند جایگزین آن ها شود.
لیفت سینوسی
کلید موفقیت در ایمپلنت بستگى به کمیت و کیفیت استخوانى دارد که ایمپلنت در آن قرار داده می شود. فک بالایی پشتی از قدیم یکی از دشوارترین مناطق برای موفقیت ایمپلنت های دندانی به دلیل کمبود استخوان و عدم کیفیت کافی و نزدیکی به سینوس ها بوده است. تقویت سینوسی می تواند به این مشکل با افزایش سطح سینوسی و ایجاد استخوان برای قرار دادن ایمپلنت دندان کمک کند.
اصلاح لبه استخوان
تغییر شکل در فک بالا یا پایین ممکن است شما را با استخوان ناکافی براى قرارگیرى ایمپلنت دندان روبرو کند. برای اصلاح این مشکل، لثه را از لبه استخوان دور مى کنند تا فضاى استخوانى مهیا شود و نقص استخوان برطرف شود. سپس نقص با جایگزین کردن استخوان یا جا به جا کردن استخوان برطرف می شود. نشان داده شده است که این اصلاح تا حد زیادی باعث بهبودى ظاهر و افزایش شانس ایمپلنت های موفق شده است.
پیوند استخوان و بازسازی استخوان
پیوند استخوان برای افزایش عرض و ارتفاع استخوان فک در محل ایمپلنت انجام می شود. بهترین نتیجه زمانی دیده مى شود که از استخوان بخش دیگری از بدن خود فرد استفاده شود و این به عنوان گرافت اتوژن شناخته می شود. به طور معمول، استخوان از لگن برداشته می شود، زیرا منبع خوبی از مغز استخوان است که حاوی بسیاری از سلول های استخوانی است. آلو گرافت ، گرافت هایی هستند که از استخوان انسان هاى دیگر استفاده می شود و به همان شیوه به عنوان گرافت های اتوژن کار می کنند. زنوگرافت روش هایی هستند که استخوان را از یک اهدا کننده حیوان بر می دارند و گاوها به عنوان منبع اصلی آن هستند. استخوان گاو در گرافت با بافت استخوانی شما در طول زمان جایگزین می شود. آلو پلاست گرافت هایی هستند که از جایگزین های استخوانی مصنوعی استفاده می شود که از لحاظ شیمیایی شبیه استخوان انسان هستند. این پیوند ها به عنوان چارچوبی برای تشکیل جدید استخوان طبیعی عمل می کند و ممکن است با استخوان طبیعی (آلوپلاست های قابل جذب) جایگزین شود یا نشوند (آلوپلاست های غیر قابل جذب).
پیوند اتوژن گزینه دلخواه است زیرا هیچ ریسکی برای بدن شما وجود ندارد. پس از انجام این روش، قبل از قرار دادن ایمپلنت باید حداقل 3 ماه منتظر بمانید تا بهبود یابد. زمان انتظار دقیق بستگی به میزان استخوان دارد .
بازسازی استخوان با استفاده از غشای حائل (بازسازی بافت هدایت شده)
این یک تکنیک ویژه است که کمک می کند تا به سلول های استخوان این مزیت نسبت به سلول های دیگر داده شود تا تقسیم شوند و منطقه ای که استخوانش را از دست داده پر کنند . معمولا، سلول های سطحی لثه و بافت همبند در پر کردن شکاف های ناشی از تخریب بیمارى هاى دندانى در مقایسه با سلول های استخوانی بسیار سریعتر هستند. بنابراین ممکن است استخوان ها حتی در هنگام بروز التهاب نیز از بین بروند. در این روش، غشای حائل ناحیه ى بدون استخوان را مى پوشاند و دسترسی به آن ناحیه را برای انواع سلول های دیگر را مسدود می کند و به سلول های استخوانی فرصت می دهد تا نقص را پر کنند. این غشا ممکن است در طول زمان تجزیه و ناپدید شود یا ممکن است لازم باشد تا حذف شود.
آیا شما کاندید ایمپلنت دندان هستید؟
کاندید ایده آل براى ایمپلنت دندان داشتن سلامت کلی و بهداشت دهان و دندان است. شرط ایده آل براى ایمپلنت دندان ،وجود استخوان کافی در فک است تا ایمپلنت را حمایت کند و بهترین کاندید دارای بافت سالم لثه بدون بیماری پریودنتال است. ایمپلنت های دندانی به بافت های لثه و استخوان های زیرین در دهان متصل مى شوند.
از آنجایی که پریودنتیست ها متخصصین دندانپزشکی هستند که دقیقا در این زمینه تخصص دارند، اعضای ایده آل تیم ایمپلنت دندان به شمار مى روند. پریودنتیست ها نه تنها تجربه کار با سایر متخصصان دندانپزشکی دارند، بلکه دانش، آموزش و امکانات ویژه ای نیز در این زمینه دارند.
مزایای ایمپلنت دندانی
مزایای بسیاری برای ایمپلنت های دندانی وجود دارد، از جمله:
# ظاهر بهبود یافته
ایمپلنت دندان کاملا مشابه دندان های خودتان است و چون آن ها طراحی شده اند تا با استخوان جوش بخورند ، دائمی محسوب می شوند.
# گفتار بهبود یافته
با دندان مصنوعی ضعیف، دندان ها درون دهان مى لغزند و باعث می شوند که کلمات را صحیح به زبان نیاورید. ایمپلنت های دندانی به شما اجازه می دهند بدون نگرانی صحبت کنید .
# راحتی بیشتر
از آنجا که ایمپلنت ها بخشی از شما می شوند، ناراحتی ناشى از پروتزهای متحرک را از بین می برند و نگران جا به جایی یا در آمدن آن ها نخواهید بود.
# غذا خوردن راحت تر
پروتزهای متحرک می تواند در جویدن اشکال ایجاد کند. ایمپلنت دندان مانند دندان های خودتان عمل می کنند و به شما اجازه می دهد غذاهای مورد علاقه خود را با اعتماد به نفس و بدون درد بخورید.
# افزایش اعتماد به نفس
ایمپلنت دندان لبخندتان را به شما باز مى گرداند و باعث مى شود نسبت به خودتان احساس بهترى داشته باشید.
# بهبود بهداشت دهان و دندان
ایمپلنت های دندانی نیازی به کشیدن دندان های دیگر ندارند. از آنجا که دندان های مجاور برای حمایت از ایمپلنت اصلاح نشده اند، بیشتر دندان ها را دست نخورده باقی می گذارند، که باعث بهبود سلامتی درازمدت دهان و دندان مى شوند .
# طول عمر
ایمپلنت دندان بسیار با دوام است و سال ها باقى خواهد ماند. با مراقبت خوب، بسیاری از ایمپلنت ها یک عمر باقى مى مانند.
# راحتی
پروتزهای متحرک فقط قابلیت جابه جایى دارند . ایمپلنت های دندانی، ناراحتی جابه جا کردن پروتز دندان را از بین می برد.
ایمپلنت های دندانی تا چه میزان موفق هستند؟
میزان موفقیت در ایمپلنت دندان بسته به محلى که ایمپلنت ها در فک قرار مى گیرند، متفاوت است. اما به طور کلی، ایمپلنت های دندانی دارای میزان موفقیت تا 98٪ می باشند. ایمپلنت با مراقبت خوب می تواند یک عمر باقى بماند.
چه چیزی باعث می شود ایمپلنت موفق نباشد؟
با فرض بر این که پس از جراحى ایمپلنت هیچ مشکلی در روند بهبودی وجود نداشته است، احتمالا علت عدم موفقیت آن، بهداشت دهان و دندان است. اگر تمیز کردن دندان ها ضعیف باشد، باکتری روی سطح ایمپلنت ایجاد شده و باعث التهاب غشای مخاطی اطراف ایمپلنت می شود ( موکوزیت ) . اگر درمان نشود، می تواند به یک وضعیت خطرناک تر مانند پری ایمپلنتیت، که در آن التهاب و از دست دادن استخوان در اطراف ایمپلنت دندان وجود دارد، پیشرفت کند. در نهایت، ایمپلنت جایگاه خود در استخوان را از دست می دهد و شل مى شود.
پس از گذاشتن ایمپلنت چه انتظارى باید داشته باشم ؟
همانطور که می دانید، دندان های خودتان به مراقبت های دهان و دندان در خانه و مراجعه ى مرتب به دندانپزشکی احتیاج دارند. ایمپلنت دندان نیز مانند دندان های اصلى خودتان هستند و به همان مراقبت ها نیاز دارند. براى داشتن ایمپلنت هاى تمیز و بدون پلاک و جرم یه طور مرتب مسواک بزنید و از نخ دندان استفاده کنید .
پس از درمان، دندانپزشک با شما براى بهترین برنامه مراقبتى با شما در ارتباط خواهد بود. مراجعه هاى منظم برای نظارت بر ایمپلنت، دندان ها و لثه ها برای اطمینان از سلامت آنها برنامه ریزی مى شود.
عوارض ایمپلنت دندان چیست؟
در هر عمل جراحی، همیشه خطرات و عوارض بالقوه اى برای بیمار یا موفقیت ایمپلنت دندان وجود دارد. برنامه ریزی دقیق برای حصول اطمینان از سلامت کافى بیمار براى جراحی دهان و بهبودى پس از آن مهم است. همانند هر عمل جراحی دهان، اختلالات خونریزی، عفونت ها، آلرژی ها، شرایط پزشکی موجود و داروهاى مصرفى قبل از شروع درمان به بررسی دقیق نیاز دارند.
خوشبختانه میزان موفقیت بسیار بالا است و معمولا در موارد عفونت، شکستگی ایمپلنت دندان ، آسیب به ناحیه اطراف (اعصاب، رگ های خونی، دندان ها)، موقعیت نامناسب ایمپلنت دندان ، استخوان موجود کم یا کیفیت ضعیف استخوان ایمپلنت موفق نخواهد بود. برنامه ریزی دقیق با یک جراح مجرب می تواند به جلوگیری از این مشکلات کمک کند. در بسیاری از موارد، پس از زمان لازم برای بهبودی، مى توان یک ایمپلنت جدید را جایگزین ایمپلنت دندان ناموفق کرد.
آیا ایمپلنت دندان درد دارد؟
جراحی ایمپلنت دندان معمولا تحت بی حسی موضعی انجام می شود، بنابراین، در طول درمان نباید دردى ایجاد شود. پس از از بین رفتن بی حسی موضعی، درد و ناراحتی پس از جراحی در هر فردى متفاوت است. با این حال، به طور کلی، اکثر افراد پس از جراحى دچار ناراحتی خواهند شد. بهتر است بلافاصله پس از جراحى کمپرس سرد بر روی پوست ناحیه جراحی گذاشته شود تا به کاهش تورم کمک کند. این درد معمولا با داروهای ضد درد مانند ایبوپروفن یا استامینوفن کم تر می شود. هر چه جراحی تهاجمی تر باشد ، ممکن است نیاز به داروی قوی تری باشد . به غیر از داروهای ضد درد، ممکن است آنتی بیوتیک و محلول شستشوی دهانی برای حمایت از بهبودی این ناحیه برای چند هفته نیز مورد نیاز باشد.
چگونه از ایمپلنت های دندانی خود مراقبت کنم ؟
ایمپلنت دندانى نیاز به مراقبت های مشابه دندان های واقعی دارند، از جمله مسواک زدن، نخ دندان، شستشو با دهانشویه ضد باکتری و بررسی های منظم دندان.
چه مدت ایمپلنت هاى دندانى باقى مى مانند ؟
ایمپلنت های دندانی برای چندین دهه به طور موفقیت آمیزی مورد استفاده قرار گرفته اند و ما می دانیم که با نگهداری دقیق، آنها سال ها به کار خود ادامه خواهند داد. در مطالعات، 95٪ از ایمپلنت ها حداقل 5 سال باقى مى مانند، اما اکثر آنها احتمالا عمر بیشتری دارند. برای به حداکثر رساندن طول عمر ایمپلنت به شدت توصیه می شود که از سیگار کشیدن اجتناب کنید. همچنین بسیار مهم است که برنامه کامل بهداشت دهان و دندان در منزل را ادامه دهید و برای بررسی دقیق ایمپلنت، دندان ها و لثه ها، به طور منظم به دندانپزشک مراجعه کنید . این کار به شما این امکان را می دهد که ایمپلنت و دندان های خود را به طور حرفه ای تمیز کنید و هرگونه مشکلی که را پایدارى ایمپلنت دندان شما را تهدید می کند، به سرعت برطرف کنید.
با داشتن بهداشت دهان و دندان بسیار خوب، مراجعات منظم و اجتناب از سیگار کشیدن، ایمپلنت دندان سالیان سال باقى مى ماند .
چه نوع بیحسی استفاده می شود؟
اکثر ایمپلنت دندان و گرافت های استخوان را می توان تحت بی حسى موضعی انجام داد.
محدودیت سن ایمپلنت های دندانی
- افراد جوان. متأسفانه، اکثر افرادى که براى ایمپلنت دندان مراجعه مى کنند افراد جوان هستند . این روش نیاز به ایجاد شکاف وسیعى دارد، بنابراین معمولا یک بیمار ایمپلنت دندان باید حداقل 17 یا 18 سال داشته باشد، اما این یک عدد ثابت نیست. از آنجا که شرایط افراد با یکدیگر متفاوت است، یک جراح می تواند تعیین کند که این روش براى چه افرادى مناسب است .
- سالمندان . ایمپلنت های دندانی در بیماران 80 تا 90 ساله نیز موفق بوده اند. اگر چه سلامت بیمار باید مورد توجه قرار گیرد، به طور کلی هیچ محدودیت سنی برای عمل جراحی ایمپلنت دندان وجود ندارد.
هزینه ایمپلنت دندان
هزینه ایمپلنت با توجه به برندها و مارکهای ایمپلنت ها و همچنین زاویه دار بودن ایمپلنت و هزینه دستمزد لابراتوار برای روکش روی ایمپلنت متفاوت هست که از ۲۷۰۰۰۰۰ تا ۳۵۰۰۰۰۰ تومان قیمت ها متغیر هست.
برای پرسش از دکتر بر روی لینک مشاوره پزشکی کلیک کنید.
دکتر سیدمحمد حسینیان متخصص جراحی و درمان ریشه دندان (اندودنتیست)