بهترین روش درمان دندان قروچه در کودکان

هنگامی که به فرزند خود در حالی که خواب است نگاه می کنید انتظار شنیدن صداهایی ناشی از یک خواب راحت مانند آرام نفس کشیدن و گاها یک آه را دارید اما برخی پدر و مادرها صداهایی خشن تر مانند دندان قروچه و به هم فشردن دندان ها می شنوند.

این صداها در بین کودکان شایع بوده و بروکسیسم یا دندان قروچه نام دارد.

یافتن عادت های دندان قروچه

گفتن اینکه یک کودک به دندان قروچه مبتلاست، همواره آسان نیست، زیرا اغلب کودکان از داشتن این عادت بی خبر هستند. این کودکان در هنگام خواب یا بدون اینکه متوجه شوند دندان های خود را بر روی هم می فشارند. جهت تشخیص این مشکل، کودک باید هنگام خواب در شب و نیز در روز هنگامی که دندان قروچه می کند تحت نظر گرفته شود. همچنین، ابتلا به درد های ناگهانی سر، گوش یا صورت باید در این کودکان بررسی شود. در صورتی که کودک بسیار مضطرب بوده و یا استرس دارد باید در ارتباط با چیزی که آزارش می دهد با او گفتگو شده و راهی برای آرام سازی تنش او پیدا شود.

تشخیص دندان قروچه در کودکان

بسیاری از کودکانی که دندان قروچه می کنند از این کار خود خبر ندارند، بنابراین تشخیص این مشکل توسط دیگر اعضای خانواده در این موارد شایع است. برخی از علائمی که باید در این کودکان به دنبال آنها گشت عبارتند از:

1. صدای به هم فشرده شدن دندان ها هنگامی که کودک خواب است.
2. شکایت از درد فک یا صورت پس از بیدار شدن از خواب
3. درد در هنگام جویدن

در صورتی که فرد به دندان قروچه کردن فرزند خود مشکوک باشد باید او را به دندانپزشک ببرد. دندانپزشک دندان ها را از نظر لب پر بودن و ساییدگی غیر معمول معاینه کرده و  جهت بررسی حساسیت غیر طبیعی در دندان های فرد به آنها هوا و آب اسپری می کند. در صورتی که آسیبی یافت شود دندانپزشک سوالاتی مانند موارد زیر از کودک خواهد پرسید:

✔ قبل از خواب چه حسی داری؟

✔ آیا در ارتباط با مدرسه یا موردی در خانه نگران هستی؟

✔ آیا از دست کسی ناراحت هستی؟

✔ قبل از خوابیدن چه کارهایی انجام می دهی؟

این سوالات به دندانپزشک کمک می کنند تا متوجه شود که عامل این وضعیت آناتومیکی بوده (مانند نامرتب بودن دندان ها) و یا روانشناختی (مانند استرس) می باشد. بعد از آن او می تواند یک برنامه درمانی موثر برای کودک تهیه کند.

درمان دندان قروچه

کودکان معمولا نیاز به چیزی بیش از اطمینان بخشی ندارند. برخلاف بزرگسالان مبتلا به بروکسیسم، کودکانی که مشکل دندان قروچه دارند به ندرت نیاز به محافظ های دندان در شب پیدا می کنند. درمان به وسیله محافظ دندان در شب ضرورتی ندارد مگر در موارد جدی مانند هنگامی که کودک در معرض عفونت یا آسیب دندانی قرار دارد.

از آنجایی که کودکان دائما در حال رشد هستند، حفره دهان آنها در حال تغییر می باشد و همین موضوع جایگیری محافظ دندان در شب را مشکل می کند. گاهی اوقات دندانپزشک یک برنامه درمانی را پیشنهاد می کند که می تواند درمان صاف شدن دندان ها ناشی از ساییدگی، پر کردن دندان هایی که به شدت آسیب دیده اند و ادامه دادن به معاینات متداول را در بر گیرد.

اغلب کودکانی که از دندان قروچه در شب رنج می برند همگام با رشد خود بدون نیاز به درمانی خاص از این مشکل رهایی می یابند. معمولا، دندان قروچه کودکان در سنین 6 تا 9 سال کاهش یافته و تا سن 12 سالگی به طور کامل متوقف می شود.

کمک به کودکان مبتلا به دندان قروچه

علت دندان قروچه چه جسمی و چه روانی باشد، کودکان ممکن است بتوانند به وسیله آرام سازی (ریلکس شدن) قبل از خواب آن را کنترل کنند. برای مثال این آرام سازی می تواند شامل حمام با آب گرم، گوش دادن به موسیقی آرامش بخش به مدت چند دقیقه و خواندن کتاب باشد.

در بروکسیسمی که به وسیله استرس ایجاد شده است، فرد می تواند از کودک خود در ارتباط با موردی که او را آزار می دهد سوال پرسیده و راهی برای آن بیابد. برای مثال به کودکی که در ارتباط با دور بودن از خانه به دلیل رفتن به اردو نگران است باید اطمینان داده شود که در صورت نیاز پدر و مادر در کنار او خواهند بود. در صورتی که موضوع پیچیده تر باشد، مانند مهاجرت به یک شهر جدید، باید با کودک صحبت شده و ترس های او برطرف شوند. در صورتی که این کودکان نگران هستند باید با یک پزشک تماس گرفته شود.

در برخی موارد نادر، دارو های ضد استرس معمولی جهت توقف دندان قروچه در کودکان کافی نیستند. در صورتی که کودک در خوابیدن مشکل داشته یا به گونه ای غیر معمولی رفتار می کند، دندانپزشک یا پزشک می توانند انجام آزمایشات بیشتر را پیشنهاد دهند.

این موارد می توانند به یافتن علت استرس و انتخاب دوره درمان مناسب کمک کنند.

دندان قروچه چه مدت طول می کشد؟

بسیاری از کودکان همزمان با از دست دادن دندان های شیری خود از دندان قروچه رهایی می یابند. با این حال، برخی کودکان بروکسیسم را تا بزرگسالی ادامه می دهند. در صورتی که بروکسیسم توسط استرس ایجاد شده باشد، تا زمانی که استرس درمان نشود آن ادامه پیدا می کند.

پیشگیری از دندان قروچه

از آنجایی که مقداری بروکسیسم یا دندان قروچه واکنش طبیعی کودک به رشد و بزرگ شدن می باشد، بسیاری از موارد بروکسیسم غیر قابل پیشگیری هستند. با این وجود، دندان قروچه ناشی از استرس قابل اجتناب است. بنابراین، باید به طور مرتب با کودکان در ارتباط با احساساتشان صحبت شده و به آنها جهت مقابله با استرسشان کمک شود. بردن کودکان به ویزیت های متداول دندانپزشکی می تواند به یافت و درمان بروکسیسم کمک کند.

برای پرسش از دکتر بر روی لینک مشاوره پزشکی کلیک کنید.

دکتر زینب حسینیان متخصص دندانپزشکی کودکان و نوجوانان