از آنجایی که هر روز افراد بیشتری به سفید شدن دندان های خود اهمیت می دهند و سفیدی دندان ها حالا یک مد فراگیر و جهانی شده است، پروسه سفید کردن دندان بیشتر و بیشتر انجام می شود. سفید بودن دندان ها نه تنها سن شما را کمتر نشان می دهد، بلکه ظاهری سالم تر و بهداشتی داشته و تفاوت قابل توجهی در چهره شما به وجود می آورد. حالا به لطف پیشرفت های حوزه زیبایی دندان و آرایش صورت، بالا بردن اعتماد به نفس و کم نشان دادن سن واقعی آنچنان کار سخت و غیر ممکنی نیست.
محصولات و خمیرهای معمولی سفید کننده دندان که می توان آنها را تهیه کرد و در خانه استفاده نمود بسیار فراگیر هستند و خیل عظیمی از مردم آنها را مورد استفاده قرار می دهند. با این حال کیت های پاک کننده دندان و سفید کردن لیزری دندان ها تاثیر بیشتری داشته و پایداری آن نیز به نسبت محصولات معمولی، بیشتر است.
سفید کردن دندان یا بلیچینگ (Bleaching)
طبق ادعای سازمان غذا و داروی جهانی (FDA)، از واژه بلیچینگ فقط برای محصولاتی استفاده می شود که قادر به سفید کردن دندان ها حتی بیشتر از رنگ طبیعی آنها هستند. این موضوع برای محصولاتی که مواد اولیه فعال نظیر هیدروژن پروکسید یا کربامید پروکسید دارند نیز صدق می کنند و می توان از واژه پاک ساز یا Bleaching برای این محصولات استفاده کرد.
از طرفی اصطلاح سفید کننده مربوط به پروسه باز گردانی رنگ دندان به حالت اولیه و طبیعی خود است که این اتفاق به کمک حذف لکه ها و باقی مانده مواد غذایی بر روی سطح خارجی دندان صورت می گیرد. از جمله سفید کننده های دندان می توان به خمیر دندان های معمولی و خاص و همچنین انواع دهان شویه اشاره داشت.
از آنجایی که اصطلاح سفید کننده از دید مشتریان کمی جذاب تر به نظر می رسد، اکثر محصولات پاک کننده و بلیچینگ نیز که حاوی مواد فعال مذکور هستند نیز با برچسب سفید کنندگی در بازار وجود دارند.
دلایل تغییر رنگ دندان ها
تاج هر دندان در دهان انسان از دو لایه معدنی تشکیل شده است. لایه اول مینا نام دارد که سفید، بسیار معدنی و شبیه ظروف چینی بوده و لایه بیرونی به حساب می آید. اما عاج دندان یا همان دنتین یک لایه نسبتا زرد رنگ، تا حدی معدنی و پشتیبان لایه اصلی است. در گذر زمان مینای دندان چند بخشی و شکسته می شود و شکستگی های کوچکی در بیرون این لایه به وجود می آیند. این شکستگی های کوچک می توانند لکه ها، مواد باقی مانده غذایی، رنگ دانه و سایر موارد را به خود جذب کرده و کم کم به رنگ زرد در آید.
میزان این رنگ گیری و زرد شدن با عواملی نظیر رژیم غذایی (قهوه، چای، مواد رنگی و…)، نوشیدنی ها (شراب، الکل و…)، عادات روزانه (سیگار کشیدن) و مواد دارویی (تتراسایکلین) رابطه دارد. علاوه بر این یک فاکتور ژنتیکی در رنگ لایه بیرونی دندان ها دخالت دارد که میزان سفید بودن دندان های فرد را نسبت به هم متفاوت کرده است.
نحوه انجام بلیچینگ یا پاک کردن دندان
محصولات بلیچینگ (سفید کننده دندان) دارای مواد اولیه فعالی نظیر هیدوژن پروکسید یا کربامید پروکسید هستند. پروسه سفید کردن بدین صورت است که پروکسیدها فعال می شوند تا مولکول های اکسیژن تولید کنند که وارد شکستگی های سطح بیرونی مینای دندان می شود تا بتواند رنگ مواد زائد و لکه های روی آنها را کم کم از بین ببرد.
این انتشار مولکول اکسیژن می تواند در طول زمان و یا خیلی سریع اتفاق افتد. محصولات متداول خانگی معمولا پروسه درمانی سفید کردن دندان و انتشار مولکول اکسیژن را در عرض چند ساعت انجام می دهند. سفید کردن لیزری دندان همچون لیزر زوم، پروسه انتشار مولکول اکسیژن را در عرض چند دقیقه انجام می دهد.
این اتفاق به کمک منبع بسیار قوی نوری انجام می شود و دلیل آن نیز این موضوع است که شکستگی های کوچک سطح خروجی دندان (مینای دندان) در طول انجام درمان لیزری باز می شوند. این شکستگی های کوچک و لایه بیرونی در طول زمان از میزان معدنی بودنشان کم می شود. البته داروها و مواد خاصی هستند که در خمیر دندان قرار می گیرند و می توانند با کمک افزایش سرعت معدنی سازی مجدد لایه بیرونی، میزان حساسیت را کاهش دهند.
محصولات خانگی بلیچینگ و پاک کننده دندان
محصولاتی که به صورت مصرف خانگی برای سفید کردن پوست مورد استفاده قرار می گیرند قابلیت این را دارند که دندان مربوطه را تا حد مورد نیاز فرد سفید کنند. یک مدل اولیه از دندان شما ساخته می شود و یک ژل پر کننده بر روی دندان یا دندان های مورد نظر قرار می گیرد تا در مرور زمان پروسه سفید شدن پیگیری شود. میزان سفید شدن و تاثیرگذاری این روش به دندان مربوطه و زاویه قرار گیری آن در دهان مرتبط است.
سپس یک بلیچر مخصوص متناسب با حالت دندان شما طراحی می شود که باید آن را در طول شب به مدت 2 الی 3 ساعت بر روی دندان قرار دهید و این کار را به مدت 1 الی 2 هفته ادامه خواهید داد. یکی از مزایای روش خانگی سفید کردن دندان این است که فرد مربوطه مدت زمان درمانی و میزان سفید شدن دندان را در این روش کنترل خواهد کرد و در نتیجه از حساسیت دندان ها جلوگیری به عمل می آید.
یک مزیت دیگر این است که قطعات کوچک سفید کننده که برای دندان های شما طراحی می شوند، قابلیت استفاده چند باره را داشته و هزینه شما را پایین خواهند آورد و فقط باید مواد پر کننده درون آنها را برای دفعات بعد خریداری کنید.
بلیچینگ با کمک لیزر
در روش لیزر زومی برای سفید کردن پوست از 32 درصد هیدروژن پروکسید در قالب ژل فعال و به کمک نور مورد استفاده قرار می گیرد تا نتیجه ای سریع و بسیار محسوس برای فرد بدست آید. مواد فعال در این روش به کمک نور قوی لیزر بر روی دندان یا دندان های شما متمرکز می‌شوند. در این روش هم به محل قرار گیری دندان و زاویه آن در دهان توجه می شود.
برای این کار از یک لامپ لیزری قدرتمند التراوایولت (UV) استفاده می شود تا مواد سفید کننده مورد استفاده را به حالت فعال درآورده تا اکسیژن تولید کنند. معمولا این روش درمانی بین 1 الی 2 ساعت به طول می انجامد و پس از اتمام آن با دندان هایی سفید و جذاب از مطب دکتر خارج خواهید شد.
تفاوت بلیچینگ حرفه ای دندان ها با محصولات و کیت بلیچینگ خانگی
کیت های معمولی و خانگی سفید کننده پوست متناسب با جنس و زاویه دندان های شما شخصی سازی نمی شوند و جنبه کاملا عمومی دارند. دندان های شما زوایای متفاوت و میزان رنگ متفاوتی دارند و عکس العمل هر کدام از آن ها به کیت های سفید کننده متفاوت است. چرا که بستگی به جنس و تاج آن ها دارد.
نوار های سفید کننده و رنگ دار خانگی معمولا میزان کمی مواد فعال داشته و به صورت یکنواخت تاثیر نمی گذارند. بنابراین نتیجه این روش درمانی معمولا پایدار نیست. در روش های حرفه ای و زیر نظر متخصصان میزان کاربرد مواد فعال بسیار بیشتر بوده و میزان مواد مورد استفاده بستگی به خنده چهره شما و میزان نمایان شدن دندان هایتان دارد.
نتیجه نهایی سفید کردن دندان تا چه مدت باقی می ماند؟
درمان های مربوط به سفید کردن پوست در بیماران کمک می کنند تا لکه ها و رنگ روی دندان ها کمتر شود اما استفاده از قهوه و غذاهای رنگ دار، سیگار کشیدن و بالا رفتن سن به صورت طبیعی در نهایت منجر به تغییر رنگ دوباره دندان ها می شوند. معمولا نتایج روش های درمانی مختلف سفید کردن پوست به مدت 8 الی 24 ماه بسته به نوع روش مورد استفاده تفاوت دارند. اگر از مواد غذایی و نوشیدنی هایی که رنگ دندان شما را از سفیدی دور می کنند اجتناب کنید و از دندان های خود مراقبت خوبی داشته باشید، نیاز دوباره شما برای سفید کردن دندان بسیار دیرتر خواهد بود.
برای انتخاب بهترین روش درمانی جهت سفید کردن دندان های خود بهتر است حتما به پزشکان متخصص مراجعه کرده و اجازه دهید آن ها به کمک تجربه خود در این حوزه بهترین راه را به شما پیشنهاد کنند.
برای پرسش از دکتر بر روی لینک مشاوره پزشکی کلیک کنید.
دکتر سیدمحمد حسینیان متخصص جراحی و درمان ریشه دندان (اندودنتیست)