انواع روکش دندان شیری و نحوه مراقبت از آن

روکش دندان شیری از جنس فولاد زنگ نزن بوده و از پیش ساخته شده است و نیازی به قالب گیری از دندان ندارد و می توان این روکش ها را برای کودک گذاشت در حالیکه در روکش های دندان دائمی حتماً باید از دندان قالب گیری شود و چندین جلسه نیاز است تا بیمار به دندانپزشکی مراجعه داشته باشد.

برای گذاشتن این روکش دندان شیری باید به تخصص دندانپزشکی کودکان مراجعه کرد. مزیت این روکش ها در دندان های شیری نسبت به سایر ترمیم ها این است که چون کل سطح دندان را می پوشاند، مانع از پوسیدگی های بعدی در اطراف ترمیم های دندانی شده و مانع از شکستن دندان می شود.

در برخی کودکان به علت بهداشت دهان و دندان نامناسب اطراف ترمیم های دندانی مجدداً باکتری ها تجمع می کنند و باعث پوسیدگی های مجدد می شوند به همین خاطر روکش های  دندانی در کودکان یک درمان ایده آل می باشد.

روکش دندان شیری توسط چسب هایی که فلوراید آزاد می کنند به دندان چسبانده می شوند و در زمان افتادن دندان شیری، همراه با دندان شیری می افتند.

انواع روکش دندان شیری

برخی روکش های فلزی که به رنگ استیل می باشد، بهترین انتخاب برای دندان های به شدت تخریب شده می باشد .

روکش های فلزی با پوشش سرامیک همرنگ دندان که برای دندان هایی که زیبایی مدنظر ما می باشد مثل دندان های جلو استفاده می شود، هم چنین برای دندان های عقبی هم می توان استفاده کرد ولی استحکام و تطابق این روکش ها کمتر از روکش های تمام فلزی بوده و احتمال کنده شدن این روکش ها بیشتر می باشد.

اگر بخواهیم دقیق تر توضیح بدهیم، چندین نوع روکش دندانی وجود دارد که برای ترمیم و اصلاح دندانهای شیری در دسترس هستند. چهار نوع اول، روکشهای اول از جنس استیل ضد زنگ پیش ساز است. استریپ کرون یا رزین اسیدکاری شده، استیل روکش دار و روکش زیرکونیا. هر نوع روکش مزایا و معایب خاص خود را داشته و در برخی بخش های دهان بیشتر از سایر بخش ها قابل استفاده می باشد.

1) روکشهایی از جنس استیل ضد زنگ

• در حال حاضر، رایج ترین روکش های استفاده در دندانپزشکی اطفال می باشد – این روکشها آزمایش شده بوده و کاربردی بودن آن سنجیده شده و در حدود 50 سال است در دندانپزشکی استفاده می شود.
• از پوسته های فلزی با اندازه های گوناگون ساخته شده و می تواند برای هر سایز دندانی استفاده شود.
• برای مولرها (دندانهای آسیاب خلفی) بسیار مناسب بوده زیرا با دوام، قوی و مقاوم به رطوبت می باشد.
• هنگامی قابل استفاده است که بین دندانها پوسیدگی وجود داشته باشد.
• جایگذاری آن آسان بوده و دندانپزشک به راحتی با یکبار دیدن دهان آن را متصل می کد.
• مقرون به صرفه بوده و از روکشهای گرانی که اخیرا معرفی شده اند ارزان تر است.

2) استریپ کرون (رزین اسیدکاری شده یا استریپ کامپوزیت)

• حاوی یک پوسته شفاف استکه با کامپوزیت هایی به رنگ دهان پر شده و درون دندان جای می گیرد.
• هنگامی که مواد کامپوزیت داخل دندان قرار می گیرند، پوشش پلاستیکی خارج شده و تنها موادی که به رنگ دندان هستند باقی می مانند.
• این روکش یک گزینه زیبایی محسوب شده (از لحاظ زیبایی و آرایشی مناسب بوده) و اغلب برای دندانهای جلو استفاده می شود.
• سطح قیمت مناسب و متوسط دارد.

3) استیل روکش دار (روکشهای پوشیده شده با فلز)

• حاوی روکشهای استیل/نیکل ضد زنگ با موادی به رنگ دندان است که به نواحی جلویی، بالا و کناره ها متصل می شود.
• با دوام هستند
• از لحاظ آرایشی زیبا بوده و برای دندانهای جلویی مناسبند.
• انتخاب مناسبی برای ترمیم دندانهای جلویی محسوب می شوند.
• همچنین برای ترمیم دندانهای عقبی نیاز مناسب است.
• در مقابل رطوبت مقاوم است.
• نسبت به سایر روکشهای ترمیمی نیازمند تراش دندانی بیشتر است.
• ممکن است منجر به ایجاد واکنشهای آلرژیک در کودکان شود که نسبت به فلز ایجاد می شود.

4) روکشهای دندانی سفید

• از یک ماده سخت شبیه به سرامیک ساخته شده است که به رنگ دندان می باشد.
• مانند روکشهای استیل ضد زنگ، زیرکونیا نیز پیش سازهایی هستند که برای سایزهای مختلف دندان قابل استفاده هستند.
• عاری از فلز هستند.
• تقریبا غیر قابل پوسیدگی بوده، قوی تر و با دوام از مینای طبیعی دندان هستند.
• مسلما از نظر زیبایی در بین روکشهای دندانی بهترین هستند.
• از لحاظ زیستی بی عیب و نقص بوده و هیچ واکنش آلرژیکی از این مواد نسبت به بافتهای بدن گزارش نشده است.

مراحل روکش دندان شیری

برخلاف روکش های بزگسالان که اغلب نیازمند چندین مرحله ویزیت توسط دندانپزشک است، روکش دندان شیری می تواند در یک مرحله جایگذاری شود. در ادامه، مراحل انجام روکش دندانی کودکان را توضیح می دهیم:

1) در ابتدا دندانپزشک لثه کودک  را با ژل بی حس کننده با طعم میوه ای خوشایند، بی حس کرده و بعد از آن تزریق بی حسی را انجام می دهد. توجه داشته باشید تزریق بی حسی در کودکان کاملا شبیه بزرگسالان است. با این تفاوت که سوزن های به کار برده در دندانپزشکی کودکان بسیار نازک تر، ظریف تر و کوتاه تر است.

2) با تلقین ها و ترفند ها می توان تزریق را برای کودک طوری انجام داد که متوجه نشود آمپولی وارد شده است. با انجام بی حسی حس کرخت شدن و بی حس شدن لثه ها در نظر برخی کودکان خوشایند نبوده و ممکن است باعث عدم همکاری آن ها برای ادامه درمان شود. بنابراین والدین باید قبل از شروع کار در منزل و برای کودک به زبان کودکانه حس بی حسی لثه ها را توضیح دهند.

3) از آنجاکه برخی از کودکان در هنگام مواجه با دندانپزشک اضطراب دارند، گاهی ممکن است داروی آرامبخش به طور کامل به کودک تزریق شود. برای اطلاع بیشتر می توانید مقاله دندانپزشکی کودکان با بیهوشی را مطالعه کنید. گاهی ممکن است داروهای آرامبخش خوراکی جهت کاهش اضطراب کودک داده شود.

4) سپس دندانپزشک لاستیک رابردم(dental dam) را قرار خواهد داد. dental dam، یک ابزار کوچک از جنس لاتکس یا مشابه است که برای جدا کردن دندان هایی که در حال درمان است استفاده می شود. یک حفره کوچک که بالای دندان اعمال شده و توسط یک دستگاه فلزی حفاظت می شود. دام های دندانی مزایای زیر را به دنبال دارند:

• حفاظت از گونه، زبان و لثه های کودک.
• جدا کردن دندانهای کودک و خشک نگه داشتن آنها در طی عملیات ترمیم. برای موفق بودن کار روکش بندی، خشک بودن ناحیه مورد نظر، ضروری است.
• دام دندانی می تواند به کودک کمک کند تا در طول عمل احساس امنیت کند زیرا این دام ظاهرا مرزی بین کودک و دندانپزشک ایجاد کرده و کودک را تشویق به همکاری با پزشک می کند.
• دام دندانی مانع از بلیعدن و یا فرو دادن مواد مایع همراه با تنفس در طی عمل می شود.

5) همزمان با ادامه یافتن عملیات، پزشک در ابتدا پوسیدگی را با استفاده از یک دریل به نام توربین(به کودکان گفته می شود مسواک برقی یا آبپاش مخصوص کودکان) خارج می کند. این ابزار همچنین برای شکل دادن به دندان و جایگذاری بهینه روکش استفاده می شود. بسیار مهم است که روکش به آرامی بر روی دندان قرار بگیرد.

6) در نهایت، روکش دندان شیری جایگذاری می شود. بر اساس نوع روکش، عملیات ممکن است تا حدود متفاوت باشد.

• برای روکشهای استیل ضد زنگ، پزشک بهترین سایز روکش را برای دندان انتخاب می کند. روکش پولیش شده و با سیمان پر می شود. سپس روکش بر روی دندان گذاشته می شود. هنگامی که روکش بر روی دندان قرار می گیرد، دندانپزشک سیمان یا مواد باقی مانده را خارج کرده و دهان کودک را شستشو می کند.
• برای روکشهای استریپ، پزشک پوسته پلاستیکی شبیه دندان را با کامپوزیت (موادی به رنگ دندان) پر کرده و سپس از یک نور خاص برای سفت کردن کامپوزیت استفاده می کند. پوسته سپس خارج شده و روکشی که به رنگ دندان است در جای خود قرار می گیرد.

نحوه مراقبت از روکش دندان شیری کودکان

روکش دندان شیری باید به خوبی مسواک زده شوند تا لثه اطراف روکش سالم بماند و از التهاب آن جلوگیری شود. همچنین نخ دندان باید بین روکش ها و دندن های اطراف آن کشیده شود تا از تجمع باکتری ها جلوگیری شود. از خوردن شکلات ها و تافی های چسبنده جلوگیری شده و بهداشت به طور کامل رعایت شود تا چسب زیر روکش به سرعت حل نشود.

بعد از روکش دندان شیری کودک خود چه انتظاری داشته باشیم؟

تجربه برخی ناراحتی ها برای کودک به واسطه خوردگی های ناشی از عصب یا بافت نرم در اطراف دندان تا 24 ساعت بعد از عمل طبیعی است. داروهای بدون نسخه ای مانند استامینوفن یا ایبوپروفن می تواند کمی از این بی قرای بکاهد. درصورت ادامه دار شدن درد بعد از 24 ساعت، تماس با پزشک ضروری است.

تشویق کودک به عدم خوردن مواد غذایی تا زمانی که بی حسی دندان به طور کامل بر طرف نشده باشد، بسیار مهم است. این کار از گاز گرفتن تصادفی لب یا گونه که می تواند آسیب اساسی و دردناک به کودک وارد آورد جلوگیری می کند.

گاهی کودک ممکن است ناحیه بی حس را گاز گرفته یا جویده بدون آن که درد بسیار زیاد ناشی از آن را به دلیل بی حسی متوجه شود. این متواند آسیب جدی وارد کند. بنابراین توجه کنید که کودک را از جویدن، مکیدن یا گاز گرفتن ناحیه بی حس بر حذر دارید.

اگر کودک شما عنوان کرد که حس عجیبی در دندان خود داشته یا گاز زدن و جویدن برای وی مشکل ساز است، با دندانپزشک تماس گرفته زیرا ممکن است دندان برای راحت تر شدن عمل جویدن یا گاز زدن نیاز به تنظیم داشته باشد.

انواع ترمیم های دندان های شیری

• ترمیم های آمالگام (موادی به رنگ نقره ای) برای پوسیدگی های عمیقی که زیر لثه رفته اند استفاده می شوند.
• ترمیم کامپوزیت (همرنگ دندان) برای پوسیدگی های با عمق کمتر  استفاده می شوند و در کودکانی که بهداشت دهان خوبی ندارند از این مواد همرنگ دندان استفاده نمی شود زیرا عدم رعایت بهداشت احتمال پوسیدگی و لب پر شدن در اطراف این ترمیم ها را بالا می برد.
• روکش های شیری این روکش ها بهترین انتخاب برای دندان های شیری می باشند چون سطح دندان شیری را پوشانده و دندان را در مقابل پوسیدگی هایی که در آینده ممکن است به وجود آید محافظت می کند.

والدین باید دقت داشته باشند که محیط دهان مملو از باکتری های پوسیدگی زا هستند و محیط دهان هم گرم و مرطوب است و دندان ها در این محیط مستعد پوسیدگی می باشند. بنابراین پس از ترمیم دندان ها، باید بهداشت دهان به خوبی رعایت شود تا پوسیدگی مجدد در اطراف ترمیم به وجود نیایند.

در ادامه عکس های مربوط به ترمیم دندان شیری آمده است.

هزینه روکش دندان شیری

هزینه روکش دندان شیری به تنهایی 350 هزار تومان و درمان ریشه به همراه روکش شیری 580 هزار تومان است.