بهترین نوع روکش دندان و هزینه آن

در صورتی که فرد دندانی از دست داده باشد و یا به دندان او آسیبی رسیده باشد، روکش دندان راهی ایمن جهت پر کردن فضا های خالی و کمک به بازگردانی لبخند او می باشد.

همچنین، روکش دندان می تواند به فرد در گاز زدن و جویدن بهتر کمک کند که این خود می تواند به طور مثبتی بر روی سیستم های درون بدن مانند سیستم گوارشی اثر بگذارد.

دندانپزشک می تواند بر اساس بودجه، ترجیحات بی حسی، و تعادل شیمیایی بدن (تعادل مواد مختلف مانند هورمون ها و…) در تعیین روکش مناسب دندان به فرد کمک کند.

روکش دندان چیست؟

روکش دندان یک پوشش یا سرپوش است که دندانپزشک می تواند آن را بر روی دندان قرار دهد. این روکش دندان را به اندازه، شکل و عملکرد طبیعی خود بر می گرداند. هدف استفاده از روکش قوی تر کردن و بهبود ظاهر دندان می باشد.

چرا روکش دندان مورد نیاز است؟

روکش دندان می تواند در موقعیت های زیر مورد نیاز باشد:

• جهت حفاظت از دندان ضعیف (برای مثال در اثر پوسیدگی) در برابر شکسته شدن یا نگه داشتن قطعات یک دندان شکسته شده در کنار هم
• جهت ترمیم دندانی که از قبل شکسته شده یا به شدت فرسوده می باشد.
• جهت پوشاندن و حمایت از دندان دارای یک پرشدگی بزرگ در مواقعی که تعداد چندانی از دندان ها در دهان فرد باقی نمانده است.
• جهت نگه داشتن یک پل دندانی در جای خود
• جهت پوشاندن دندانی که شکلی مناسب نداشته یا به شدت تغییر رنگ داده است.
• جهت پوشاندن یک ایمپلنت دندانی
• جهت اهداف زیبایی و آرایشی

در کودکان ممکن است به دلایل زیر از روکش برای دندان های اولیه یا شیری استفاده شود:

• حفاظت از دندانی که به شدت در اثر پوسیدگی آسیب دیده و توانایی تحمل پر کردن را ندارد.
• حفاظت از دندان های کودکی که در معرض خطر بالای پوسیدگی دندان ها می باشد مخصوصا هنگامی که یک کودک در رعایت بهداشت دهانی روزانه خود مشکل دارد.
• جهت کاهش دفعات بیهوشی عمومی برای کودکانی که به دلیل سن، رفتار یا سابقه پزشکی قادر به همکاری کامل و رعایت مقررات مراقبت دندانی مناسب نیستند.

در این موارد یک دندانپزشک کودکان احتمالا روکشی از جنس فلز ضد زنگ را توصیه کند.

مطلب مرتبط: انواع روکش دندان شیری و نحوه مراقبت از آن

انواع روکش دندان

روکشها از نظرجنس و نحوه تراش دندان انواع مختلف دارند. ضمنا با توجه به نحوه و دقت کار و تجهیزات لابراتوار کیفیت کار روکشها متفاوت است . روکشها با انواع تمام چینی یا تمام پرسلن و زیرکونیوم و روکشهای تمام فلز و با پایه فلزی موجود میباشند.

روکش های دائمی می توانند از فلز ضد زنگ، تمامی فلزات (مانند طلا یا دیگر آلیاژ ها)، زمینه فلزی همراه با لعاب چینی، تمام رزین یا تمام سرامیک ساخته شده باشند.

روکش های ساخته شده از فلز ضد زنگ روکش هایی پیش ساخته هستند که به عنوان روشی موقت بر روی دندان های دائمی استفاده می شود. روکش از دندان یا ماده پرکننده دندان محافظت می کند تا روکش دائمی از ماده دیگری ساخته شود. در کودکان، روکش های ساخته شده از فلز ضد زنگ اغلب برای جایگیری مناسب بر روی دندان اولیه ای قرار داده می شوند که از قبل برای جای گرفتن در روکش آماده شده اند. روکش تمام دندان را می پوشاند و از پوسیدگی بیشتر آن جلوگیری می کند. هنگامی که دندان اولیه بیرون می آید تا برای دندان دائمی فضا ایجاد کند، روکش به طور طبیعی همراه با آن بیرون می آید. عموما، روکش های ساخته شده از فلز ضد زنگ برای دندان های کودکان مورد استفاده قرار می گیرند زیرا آنها جهت قرار دادن روکش در جای خود نیازی به چندین بار ملاقات با دندانپزشک ندارند. این روکش ها نسبت به روکش های سفارشی و مراقبت های دندانی پیشگیرانه جهت حفاظت از دندان بدون روکش، بسیار مقرون به صرفه هستند.

فلزهای استفاده شده در روکش ها شامل آلیاژ هایی با محتوای غنی از طلا یا پلاتین یا آلیاژهایی با زمینه فلزی (مانند آلیاژهای کبالت کروم یا نیکل کروم) می شوند. روکش های فلزی در برابر نیروهای گاز زدن و جویدن به خوبی مقاوم بوده و احتمالا بیشترین دوام را نیز داشته باشند. همچنین، روکش های فلزی به ندرت لب پر شده یا می شکنند. رنگ فلزی این روکش ها عمده ترین نقطه ضعف آنهاست. روکش های فلزی گزینه خوبی برای دندان های آسیاب خارج از دید می باشند.

روکش های دندانی فلزی (برخلاف روکش های فلزی) با لعاب چینی از لحاظ رنگ می توانند با دندان های مجاور همسان شوند. هر چند که، در مقایسه با روکش های رزینی یا فلزی، سبب فرسودگی بیشتر دندان های مقابل می شوند. بخش چینی روکش نیز می تواند لب پر شده یا بشکند. پس از روکش های تمام سرامیک، روکش های فلزی با لعاب چینی بیشترین شباهت را به دندان های طبیعی دارند. با اینحال، گاهی فلز زیر چینی روکش می تواند به صورت خطی تیره مخصوصا در خط لثه نمایان شود. در صورت تحلیل و عقب نشینی لثه ها، این قسمت حتی بیش از پیش می تواند نمایان شود. این روکش ها می توانند مانند هنگامی که برای پل های بلند به فلز جهت استحکام نیاز است گزینه خوبی برای دندان های جلو یا پشت باشند.

روکش دندان تمام رزین ارزان تر از دیگر انواع روکش ها هستند. هر چند که، آنها در طول زمان فرسوده شده و نسبت به روکش های فلزی با لعاب چینی بیشتر در معرض شکستگی هستند. روکش های دندانی تمام سرامیک یا تمام رزین تطبیق رنگ طبیعی بهتری را نسبت به هر نوع دیگر روکش ارائه می دهند و می توانند برای افراد دارای حساسیت به فلز مناسب تر باشند. روکش های تمام سرامیک می توانند برای دندان های جلو و عقب مورد استفاده قرار گیرند.

دائمی و موقت

روکش های موقت می توانند در مطب های دندانپزشکی ساخته شوند در حالیکه اغلب روکش های دائمی در یک آزمایشگاه دندانی ساخته می شوند. معمولا، روکش های موقت از ماده ای با زمینه آکریلیک یا فلز ضد زنگ ساخته می شوند و می توانند تا ساخته شدن روکش دائمی توسط آزمایشگاه به عنوان یک ترمیم موقت مورد استفاده قرار گیرند.

روکش دندان از چه چیزی ساخته می شود؟

روکش ها از چندین نوع ماده ساخته می شوند. آلیاژهای فلزی، سرامیک، چینی، رزین کامپوزیت (مرکب) یا ترکیبی از این مواد می توانند مورد استفاده قرار گیرند. در فرایند تهیه ی روکش، ماده سازنده اغلب رنگ می شود تا در بین دندان های طبیعی قرار گرفته و همرنگ آنها باشد. دندانپزشک تمایل دارد روکشی بسازد که ظاهری طبیعی داشته و راحت در دهان فرد جای می گیرد. برای تعیین ماده سازنده روکش، دندانپزشک محل دندان، موقعیت بافت لثه، ترجیح بیمار، تعداد دندان های نمایان شده در هنگام لبخند، رنگ یا سایه دندان و عملکرد آن را مد نظر قرار می دهد.

روکش دندان چگونه در جای خود قرار داده می شود؟

این کار شامل چندین مرحله بوده و معمولا به دو جلسه دندانپزشکی جهت تکمیل فرایند نیاز دارد.

دندانپزشک با از بین بردن قسمت بیرونی دندان جهت جای گرفتن روکش، دندان را آماده می کند. همچنین پوسیدگی را نیز از بین می برد. در صورتی که ساختارهای دندانی اضافه ای جهت حمایت روکش لازم باشد، دندانپزشک ممکن است که هسته دندان را نیز بسازد.

جهت ارائه مدل دقیق روکش یک قالب گیری صورت می گیرد.

در حالیکه فرد در انتظار روکش دائمی می باشد (معمولا دو هفته به طول می انجامد) روکشی موقتی به او داده می شود. در حینی که فرد از روکش موقتی استفاده می کند، ممکن است دندان او به سرما و گرما حساس باشد. همچنین فرد باید در طول این مدت از جویدن آدامس و مصرف مواد غذایی چسبنده اجتناب کند. دندانپزشک یا تکنسین آزمایشگاه از مدل جهت کمک به ساخت روکش بهره می گیرد.

هنگامی که روکش جدید آماده شد، دندانپزشک آن را در دهان فرد قرار داده و تنظیم های لازم برای آن را انجام خواهد داد. هنگامی که فرد و دندانپزشک از ظاهر و احساس روکش راضی بودند، روکش در جای خود محکم می شود.

چگونه می توان از روکش موقت دندان خود مراقبت کرد؟

از آنجاییکه روکش های موقت همانطور که از اسمشان پیداست موقتی هستند (یک علاج موقتی هستند تا روکش دائمی آماده شود) اغلب دندانپزشکان موارد احتیاط کمی را توصیه می کنند. این احتیاط ها شامل موارد زیر می شوند:

• از جویدن غذاهای چسبناک یا جویدنی (مانند: کارامل و آدامس) اجتناب کنید زیرا این مواد توانایی کشیدن و خارج کردن روکش از جای خود را دارند.
• استفاده از سمتی از دهان را که روکش در آن قرار دارد، به حداقل برسانید. قسمت اعظم جویدن غذاها را به سمت دیگر دهان محول کنید.
• از جویدن غذاهای سفت (مانند سبزیجات خام) که می توانند روکش را جا به جا کرده یا آن را بشکنند خودداری کنید.
• هنگام تمیز کردن بین دندان ها جهت خارج نشدن روکش موقت، نخ دندان را بجای کشیدن به آرامی و با لغزاندن خارج کنید.

چه مشکلاتی می توانند در اثر استفاده از روکش دندان به وجود آیند؟

ناراحتی یا حساسیت

دندانی که به تازگی روکش شده است ممکن است فورا پس از فرایند روکش گذاری و همگام با از بین رفتن اثر بی حسی، حساس شود. اگر دندانی که روکش دار شده هنوز عصبی در خود داشته باشد، ممکن است فرد در دندان خود مقداری حساسیت به گرما یا سرما را تجربه کند. ممکن است دندانپزشک به فرد توصیه کند که دندان های خود را با خمیردندان مخصوص دندان های حساس مسواک بزند. درد یا حساسیتی که هنگام گاز زدن رخ می دهد معمولا به معنای نزدیک بودن بیش از حد روکش به دندان است. در صورت بروز این مورد فرد باید با دندانپزشک تماس گیرد. دندانپزشک می تواند به راحتی مشکل را برطرف نماید.

شکسته شدن روکش

روکش های تمام چینی یا فلزی با لعاب چینی گاهی اوقات می توانند شکسته (یا لب پر) شوند. اگر قسمت جدا شده کوچک باشد، ماده رزین کامپوزیت (مرکب) می تواند جهت ترمیم روکش باقی مانده در دهان مورد استفاده قرار گیرد. این روش معمولا تعمیری موقت است. اگر تکه جدا شده بزرگ باشد، ممکن است روکش نیاز به تعویض داشته باشد.

شل شدن روکش دندان

گاهی اوقات ماده محکم کننده زیر روکش (سیمان) شسته می شود. نه تنها این باعث شل شدن روکش شده بلکه سبب می شود تا باکتری به آن نفوذ کرده و سبب ایجاد پوسیدگی در مقدار باقی مانده دندان شود. اگر فرد احساس می کند که روکش شل شده است باید با دندانپزشک خود تماس گیرد.

افتادن روکش دندان

گاهی اوقات روکش می افتد. دلایل این مورد شامل پوسیدگی دندان زیر روکش و شل شدن ماده سیمانی استحکام بخش استفاده شده در زیر روکش می باشد. در صورت خارج شدن روکش، باید روکش و جلوی دندان تمیز شوند. فرد می تواند روکش را به طور موقت با استفاده از چسب دندان یا سیمان موقت دندان که در فروشگاه ها به همین منظور به فروش می رسند دوباره بر سر جای خود قرار دهد. او باید فورا با مطب دندانپزشکی تماس گیرد. دندانپزشک توضیحات دقیق در ارتباط با چگونگی مراقبت از دندان و روکش به مدت یک روز یا بیشتر را (تا زمانی که بتواند با دندانپزشک جهت ارزیابی وضعیت ملاقات کند) به او می دهد. دندانپزشک ممکن است قادر باشد تا روکش را دوباره با استفاده از سیمان مخصوص سر جای خود قرار دهد در غیر این صورت، لازم است تا روکشی جدید ساخته شود.

واکنش حساسیتی

از آنجاییکه فلزات استفاده شده جهت ساخت روکش معمولا ترکیبی از فلزات مختلف هستند واکنشی حساسیتی به فلزات یا ماده چینی استفاده شده در روکش، می تواند رخ دهد اما وقوع آن به شدت نادر است.

خط تیره بر روی روکش دندان در نزدیکی خط لثه

وجود خطی تیره از دندان روکش شده نزدیک به خط لثه عادی می باشد مخصوصا اگر فرد روکشی فلزی با لعابی چینی داشته باشد. این خط تیره همان فلز موجود در روکش می باشد که خود را نمایان ساخته است. با اینکه این وضعیت به خودی خود مشکلی به وجود نمی آورد اما از لحاظ زیبایی قابل قبول نیست و دندانپزشک ممکن است مجبور به تعویض روکش با روکشی تمام چینی یا تمام سرامیکی باشد.

روکش دندان چه مدت دوام دارد؟

به طور میانگین، روکش های دندانی بین 5 تا 15 سال دوام دارند. طول عمر روکش به مقدار استفاده از آن، میزان رعایت بهداشت دهانی و عادات دهانی شخصی فرد بستگی دارد. باید از انجام عاداتی مانند ساییدن دندان ها به هم یا دندان قروچه، جویدن یخ، ناخن جویدن و استفاده از دندان جهت بازکردن بسته بندی ها اجتناب شود.

هزینه روکش دندان

قیمت روکش ها با توجه به نوع از ۷۵۰ تا ۱۳۰۰۰۰۰ تومان متفاوت است.(با توجه به افزایش قیمت های دلار متغیر خواهد بود)

برای پرسش از دکتر بر روی لینک مشاوره پزشکی کلیک کنید.

 دکتر سیدمحمد حسینیان متخصص جراحی و درمان ریشه دندان (اندودنتیست)