بهداشت دهان و دندان کودکان درسنین مختلف

رعایت بهداشت دهان و دندان کودکان می تواند سلامت دندان آن ها را در آینده تضمین کند. بهداشت دهان در سنین مختلف متفاوت است و رعایت نکاتی که در ادامه آمده است می تواند کمک کننده باشد.

در ادامه نکاتی در رابطه با رعایت نکات بهداشت دهان و دندان کودکان در سنین مختلف آمده است.

رعایت بهداشت دهان و دندان از بدو تولد تا 1 سالگی

لثه های کودک بعد از خوردن شیر باید با گاز یا دستمال تمیز و مرطوب پاک شود؛ تا میکروب های روی لثه پاک شوند و تکثیر پیدا نکنند. بعداز در آمدن اولین دندان شیری، والدین باید عادت شیرخوردن درشب را در کودک ، به آرامی کاهش دهند و در نهایت این عادت از بین برود ، چون میزان بزاق دهان درشب و هنگام خواب کاهش می یابد، شیر در دهان کودک به مدت طولانی باقی مانده و باعث پوسیدگی های شدید دندانی می شود. در این کودکان که شب ها عادت به شیر خوردن دارند (شیر مادر و یا شیرخشک و یا آب قند) .

پوسیدگی های شدیدی به نام ” پوسیدگی شیشه شیر” “Baby buttle carier ” ایجاد می شوندکه به تدریج این پوسیدگی ها پیشرفت کرده و به عصب دندان می رسند و بعد از مدتی این دندان ها آبسه می کنند (درحالی که کودک درسنین 2-1 سال است ) دراین موارد تحت نظر متخصص دندانپزشکی کودکان ، این دندان ها یا باید کشیده شوند و یا تحت آرام بخشی و یا بیهوشی درمان ریشه (عصب کشی در اصطلاح عامیانه ) انجام شود.

باتوجه به این موضوع ، انجمن دندانپزشکی کودکان آمریکا توصیه کرده است که اولین ملاقات و معاینه دندانپزشکی در نوزاد باید حداکثر 6 ماه پس از رویش اولین دندان شیری انجام شود.

برای جلوگیری از به وجود آمدن پوسیدگی ها در دندان شیری ، باید پس از هر بار شیر خوردن ، دندان های کودک با دستمال یا گاز مرطوب پاک شوند تا باقیمانده شیر از روی دندان ها کاملا پاک شده و میکروب های پوسیدگی زا توانایی تکثیر پیدا نکنند، همچنین در این سنین باید مراقب عادات غذایی کودک باشیم و کودک را عادت به خوردن وعده های بین غذایی (مثل آجیل ها، نون وپنیر ،کشک و…) نکنیم.

در این سنین مادر باید توجه داشته باشد که میکروب های داخل دهانی وی قابل سرایت به نوزاد می باشد ، بنابراین از بوسیدن دهان کودک و استفاده غذای مشترک با کودک خودداری کند.

بهداشت دهان نوزاد را در ابتدا می توان درمحلی که پمپرز( pampers یا کهنه ) بچه تعویض می شود، انجام داد.

رعایت بهداشت دهان و دندان از یک تا دو سالگی 

درسن یک سالگی دندان های جلوی کودک (بالا و پایین ) رویش یافته اند. از سن یک سالگی باید کودک را به خوردن مایعات با فنجان عادت داد و عادت شیشه شیر در کودک حذف شود. کودکان تاسن 4 سالگی توانایی کنترل بلع را ندارند، بنابراین ازخمیر دندان های فلوراید دار نمی توان استفاده کرد. یک نوع از خمیردندان های بدون فلوراید به نام Baby Orajel در بازار موجود است که بدون فلوراید بوده و والدین می توانند برای مسواک زدن کودک ازاین ژل استفاده کنند.

محصول دیگری که دراین سنین می تواند برای کودک مفید باشد Tooth Mousse می باشد که 2 نوع فلوراید دار و بدون فلوراید موجود است. (این محصول رامی توانید از دندانپزشک خود بخواهید.)

دراین سنین به علت اینکه والدین نباید از محصولات فلوراید دار در منزل برای کودک استفاده کنند، بهتر است با صلاحدید متخصص دندانپزشکی کودکان از فلوراید های موضعی درمطب مثل وارنیش فلوراید استفاده شود تامیزان پوسیدگی و مقدار باکتری های دهانی درکودکان کاهش یابد.

وارنیش های فلوراید که درکودکان زیر 3 سال تجویزمی شود به صورتی است که به دندان های کودک می چسبد و وارد معده نمی شود .این وارنیش های فلوراید معمولا هر 3 ماه یکبار

باید تکرار شود و در کودکانی که خطر پوسیدگی بالاتری دارند با فواصل زمانی کمتری از این وارنیش های فلوراید استفاده می شود.

لازم به ذکر است که در برخی کودکان با خطر پوسیدگی بالا ( با صلاحدید متخصص دندانپزشکی کودکان ) ازخمیر دندان های فلوراید دار به مقدار بسیار کم (به اندازه نخود) آن هم توسط والدین یا مراقب کودک ، استفاده می شود.

دراین سنین از دادن آب میوه ها با شیشه و یا در زمان خواب خودداری شود. آب میوه تنها باید با فنجان به کودک خورانده شود. عادت و استفاده طولانی مدت از آب میوه ها درون شیشه می تواند منجر به پوسیدگی های زودرس در کودک شود.

برای پرسش از دکتر بر روی لینک مشاوره پزشکی کلیک کنید.

دکتر زینب حسینیان متخصص دندانپزشکی کودکان و نوجوانان