علائم ابتلا به بیماری لثه و راه های درمان آن
بیماری لثه با رشد باکتری در دهان آغاز می شود و اگر درمان نشود ممکن است با از دست دادن دندان به دلیل تخریب بافت اطراف دندان به پایان برسد.
تفاوت التهاب لثه و بیمارى لثه
التهاب لثه معمولا پیش از بیماری لثه ایجاد مى شود. با این حال، مهم است بدانید که همه التهاب هاى لثه به بیمارى لثه ختم نمی شوند.
در مرحله اولیه التهاب لثه، باکتری ها در پلاک ایجاد می شوند، باعث می شوند که لثه ها در معرض التهاب قرار بگیرند و به راحتی در حین مسواک زدن دچار خونریزی شوند. هرچند ممکن است لثه ها تحریک شوند، اما دندان ها هنوز سر جایشان هستند. در این مرحله هیچ آسیب بافتی و دندانی غیر قابل برگشتى وجود ندارد.
هنگامی که التهاب لثه درمان نشود، می تواند به بیمارى لثه پیشرفت کند. در فرد مبتلا به بیمارى لثه، لایه داخلی لثه و استخوان از دندان ها خارج می شود. فضاهای کوچکى بین دندان ها و لثه ها ایجاد مى شود که می توانند آلوده شوند. سیستم ایمنی بدن با باکتری هاى پلاک مقابله مى کند.
چه عواملی باعث ابتلا به بیماری لثه میشود؟
تشکیل پلاک دلیل اصلی ابتلا به بیماری های لثه است. به هر حال، سایر فاکتورها نیز میتوانند با ابتلا به این بیماری ارتباط داشته باشند. این فاکتورها عبارتند از:
# تغییرات هورمونی
شبیه شرایطی که در طول دوره بارداری، بلوغ، یائسگی، و عادت ماهانه برای افراد ایجاد میشود. این شرایط باعث میگردد حساسیت لثهها افزایش پیدا کند و به این ترتیب فرد راحتتر به بیماری های لثه مبتلا می شود.
# بیماری
ابتلا به برخی بیماریها میتواند بر شرایط سلامتی لثهها تأثیرگذار باشد. برای مثال از این بیماریها میتوان از سرطان یا ایدز نام برد. این بیماریها بهطور خاص در عملکرد سیستم ایمنی بدن اختلال ایجاد میکنند. از طرف دیگر ابتلا به دیابت میتواند بر توانایی بدن در استفاده از شکر موجود در خون تأثیر گذارد و در نتیجه افراد مبتلا به این بیماری در معرض ریسک بالاتر ایجاد عفونت و ابتلا به بیماریهای لثه و پوسیدگی دندان قرار دارند.
# مصرف داروها
مصرف بعضی داروها میتواند بر سلامت دهان تأثیر گذارد. این داروها معمولاً باعث میشوند سطح ترشح بزاق که نقش محافظ برای دندانها و لثهها را دارد، در دهان کاهش پیدا کند. علاوه بر این، مصرف برخی داروها مثل داروهای ضد تشنج و نیز داروهای قلبی عروقی میتواند باعث رشد غیرعادی بافت لثه شود.
# عادتهای بد
برخی عادتها مثل سیگار کشیدن باعث میشوند بافت لثه نتواند بهخوبی خود را ترمیم و بازسازی کند.
# عدم رعایت مناسب بهداشت دهان و دندان
همچون مسواک نزدن و عدم استفاده از نخ دندان به نحوi صحیح میتواند ابتلا به بیماری لثه را ساده کند.
# سابقه فامیلی ابتلا به بیماریهای دندان
مسائل ژنتیک یکی از فاکتورهای دیگری است که میتواند بر ابتلای فرد به بیماریهای لثه تأثیر داشته باشد.
علائم ابتلا به بیماری لثه
بعضی از علائم خاص میتوانند با موارد مشخص ابتلا به بیماری لثه ارتباط داشته باشند. علائم ابتلا به بیماری لثه به شرح زیر هستند:
- لثههایی که در طول مسواک زدن و پس از آن دچار خون ریزی میشوند. علت خونریزی لثه می تواند وابسته به عامل های مختلفی باشد.
- قرمز شدن، ورم کردن، یا حساسیت لثهها
- بیماری لثه ممکن است علت بوی بد دهان کودکان و بزرگسالان باشد.
- عقب رفتگی لثهها
- تشکیل حفرههای عمیق (پاکت) بین دندانها و لثهها
- شل شدن یا جابهجا شدن دندانها
- ایجاد تغییر در نحوه قرارگیری دندانها در کنار یکدیگر در هنگام جویدن غذا یا ایجاد تغییر در وضعیت قرار گرفتن دندانهای مصنوعی جزئی در دهان
حتی در صورتی که شما با علائم مشخص در این رابطه مواجه نشدید، باز هم ممکن است به بعضی از مراحل بیماری لثه مبتلا باشید. همچنین در بعضی افراد، بیماری لثه ممکن است فقط بر دندانهای خاص همچون دندانهای آسیاب تأثیر داشته باشد. به این ترتیب فقط متخصص دندانپزشکی یا متخصص درمان ریشه میتواند ابتلای شما به این بیماری و میزان پیشرفت آن را بهطور دقیق مشخص نماید.
چگونه دندان پزشک بیماری لثه را تشخیص میدهد؟
در طول جلسه معاینه دندانها، دندانپزشک موارد زیر را برای فرد کنترل مینماید:
خونریزی لثه، تورم لثه ، سفتی، و عمق حفرهها (کیسه یا فضای بین لثه و دندان. بهاینترتیب هر چه عمق حفرهها بیشتر باشد، بیماری در مراحل پیشرفتهتر قرار دارد)
حرکت و حساسیت دندانها و قرارگیری مناسب آنها در کنار یکدیگر
بررسی وضعیت استخوان فک برای شناسایی موارد آسیبدیدگی احتمالی استخوان در نواحی اطراف دندانها
چگونه میتوان بیماری لثه را درمان کرد؟
روشهای درمان عفونت لثه به شدت بیماری و پیشرفت آن، نحوه جوابگویی بیماری نسبت به درمانهای قبلی، و سطح کلی بهداشت دهان فرد بستگی دارد. به این ترتیب روشهای درمانی قابل استفاده برای این بیماری از روشهای غیر جراحی برای کنترل رشد باکتریها تا استفاده از روشهای جراحی برای اصلاح بافت نگهدارنده دندانها در دهان را شامل میشود.
چگونه میتوان از ابتلا به بیماریهای لثه پیشگیری کرد؟
شرایطی که توجه به آنها در زندگی روزمره بطور معمول میتواند نقش پیشگیری از بیماری های لثه در ارتباط با ریسک، شدت و سرعت پیشرفت بیماری های لثه داشته باشند، به شرح زیر هستند:
ترک سیگار
افراد سیگاری هفت برابر سایر افراد به بیماریهای لثه مبتلا میشوند. علاوه بر این سیگار کشیدن میتواند احتمال موفقیت برخی از روشهای مورد استفاده برای درمان بیماریهای لثه را بطور چشمگیر کاهش دهد.
کاهش استرس
وجود استرس در زندگی فرد ممکن است توانایی سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با عفونت را کاهش دهد.
استفاده از رژیم غذایی مناسب
مصرف غذاهای حاوی آنتی اکسیدان همچون مواد غذایی حاوی ویتامین E (روغنهای گیاهی، آجیل، سبزیجات دارای برگ سبز) و ویتامین C (مرکبات، کلم بروکلی، سیب زمینی) میتواند به بدن در ترمیم بافت آسیب دیده کمک کند.
اجتناب از فشار دادن دندانها به یکدیگر و دندان قروچه
انجام این فعالیتها میتواند فشار بیش از حد به بافت های نگهدارنده دندانها در دهان وارد کرده و احتمال وارد شدن آسیب به این بافت ها را بطور مشخص افزایش دهد.
در صورتی که بطور مشخص مستعد ابتلا به بیماری لثه هستید، دندانپزشک یا متخصص درمان ریشه ممکن است به شما پیشنهاد دهد بطور منظم از معاینات دندانپزشکی، تمیز کردن حرفهای دندانها، و سایر روشهای درمانی مناسب برای کنترل هر چه بهتر شرایط خود استفاده کنید. دندان پزشک یا متخصص درمان ریشه ممکن است به شما پیشنهاد دهند بطور منظم از معاینات دندانپزشکی، تمیز کردن حرفهای دندانها، و سایر روشهای درمانی مناسب برای کنترل هر چه بهتر شرایط خود استفاده کنید.
برای پرسش از دکتر بر روی لینک مشاوره پزشکی کلیک کنید.
دکتر سیدمحمد حسینیان متخصص جراحی و درمان ریشه دندان (اندودنتیست)