درمان ریشه دندان یا عصب کشی یک روش اغلب ساده برای از بین بردن درد دندان ها و نجات دندان ها است. بیماران معمولا به علت التهاب یا عفونت در ریشه های دندان به این درمان نیاز دارند.
در طی درمان ریشه دندان ، یک اندودنتیست که متخصص دندانپزشک در این زمینه است، پالپ یا خمیر داخل دندان را خارج مى کند ، کانال ریشه را پاک و ضد عفونی کرده و آن را شکل می دهد، و آن محل را با مواد مخصوص پر می کند.
ساختار دندان
یک دندان از دو بخش تشکیل شده است. تاج که قسمت بالای دندان است و در دهان مشخص است و ریشه که به استخوان فک متصل می شود و دندان را در موقعیت مناسب قرار می دهد.
ساختار دندان ها همچنین شامل موارد زیر نیز مى شوند:
- مینای دندان – پوشش بیرونی سخت
- دنتین – مواد نرم ترى که از مینای دندان پشتیبانی می کنند و بیشترین میزان دندان را تشکیل می دهد.
- سمنتوم دندان – قسمت رویی ریشه دندان
- پالپ یا عصب – بافت نرم در مرکز دندان که شامل رگ های خونی و اعصاب است.
- لثه – بافت نرم بالای آرواره درون دهان
- استخوان – ریشه دندان را احاطه می کند.
سیستم کانال ریشه شامل پالپ دندان است و از تاج دندان تا انتهای ریشه گسترش می یابد. یک دندان تک می تواند بیش از یک کانال ریشه داشته باشد.
چه زمانى به درمان ریشه دندان نیاز است؟
معمولا زمانى این درمان ریشه دندان توصیه می شود که یک عفونت عمیق در دندان وجود داشته باشد. پالپ داخل دندان می تواند به علت آسیب، حفره یا باکتری عفونى شود. اگر عفونت درمان نشود، می تواند به اندازه کافی شدید شود تا نیاز به کشیدن دندان شود. اگر دندانپزشک شما درمان را توصیه کرده است، در اینجا یک راهنمای گام به گام از آنچه که می توانید در طول و بعد از پروسه انتظار داشته باشید برای شما آورده ایم.
آماده سازی درمان ریشه
قبل از عصب کشى ، دندانپزشک شما ممکن است درخواست عکس با اشعه ایکس از دندان آسیب دیده را کند . این کار به او اجازه می دهد تا یک تصویر واضح از کانال ریشه داشته باشد و میزان آسیب را ارزیابی کند.
درمان ریشه دندان معمولا تحت بی حسی موضعی، یک داروى ضد درد که یک ناحیه خاص از بدن را بى حس می کند، انجام مى شود . در برخی موارد که دندان مرده است و دیگر حساس نیست، ممکن است نیاز به بى حسى نباشد .
گاهی اوقات بى حسى دندان ها دشوار است. در این موارد، دندانپزشک می تواند از روش های خاصى براى بى حسى موضعى استفاده کند تا مطمئن شود درمان شما دردناک نباشد.
عصب کشى چگونه انجام می شود؟ (گام به گام)
همانطور که انجمن اندودنتیست آمریکا اشاره می کند، عصب کشى یا درمان ریشه دندان اساسا یک فرایند چهار مرحله ای است. درمان معمولا در بیش از دو بار مراجعه انجام می شود.
1) با استفاده از یک سوزن، دندانپزشک بى حسى موضعی را اعمال مى کند. معمولا زمانى که سوزن وارد لثه می شود، کمی درد در منطقه احساس می شود. بعد از اینکه دندان بی حس شد، اندودنتیست ممکن است یک محافظ دندانى استفاده کند، یک ورقه ی کوچک از لاستیک که دندان را از بقیه جدا می کند ، تا دندان در طی مراحل تمیز و خشک شود .
2) سپس دندانپزشک از ابزارهای بسیار کوچک مانند یک مته کوچک براى ایجاد سوراخ در قسمت بالای دندان استفاده مى کند تا به داخل دندان دسترسی پیدا کنید. سپس، دندانپزشک از فایل های کوچک برای پاک کردن خمیر داخل دندان آسیب دیده استفاده خواهد کرد. او همچنین از فایل ها برای شکل دادن به درون محفظه دندان و ریشه استفاده می کند و ممکن است با استفاده از محفظه آب درون آن را بشوید تا پالپ یا خمیرى باقى نماند . دندانپزشک همچنین می تواند از محلول ضد میکروب در داخل محفظه دندان برای کشتن باکتری هاى باقی مانده و کاهش خطر ابتلا به عفونت بیشتر استفاده کند.
3) هنگامی که محفظه ى دندان کاملا تمیز و خشک می شود، اندودنتیست آن را پر می کند. اغلب از مواد لاستیکی مانند استفاده می شود. دندانپزشک محفظه ى باز شده را با مواد پانسمان به طور موقت مى بندد.
4) پس از چند هفته، دندانپزشک با قرار دادن یک تاج دائمى درمان را به پایان مى رساند .
علائم نیاز به درمان ریشه دندان
- آبسه (یا جوش) در لثه
- حساسیت به مواد غذایى گرم و سرد
- دندان درد شدید
- گاهی اوقات هیچ نشانه ای وجود ندارد.
- تورم یا حساسیت
علل انجام درمان ریشه دندان
- حفره به خمیر یا پالپ دندان (بافت زنده درون دندان) رسیده باشد.
- عفونت یا آبسه در داخل دندان یا نوک ریشه ایجاد شده باشد.
- آسیبى به دندان وارد شده باشد.
درمان ریشه دندان چه میزان موفقیت آمیز است؟
درمان ریشه دندان بسیار موفقیت آمیز است . این روش دارای بیش از 95٪ میزان موفقیت است. بسیاری از دندان ها با این درمان سالیان سال باقى مى مانند. همچنین، به این دلیل که مرحله نهایی این روش، استفاده از یک تاج براى پر شدن دندان است ، ظاهر دندان حفظ مى شود .
آیا درمان ریشه دندان یا عصب کشی دردناک است؟
چندین سال پیش، ممکن است این درمان درد داشته است ، اما با تکنولوژی مدرن و بی حسى، شما دردى نخواهید داشت . درد دندانی شدید که اغلب ناشی از بافت آسیب دیده در دندان است، می تواند به راحتی با این روش درمان شود و بافت آسیب دیده از طریق عصب کشى حذف شود.
آیا بهتر است که یک دندان را کشید یا عصب کشى کرد؟
اگر امکان آن است که دندان های طبیعی خود را نگه دارید، همیشه بهترین گزینه آن است. هیچ چیز مصنوعی نمی تواند جایگزین زیبایى یا عملکرد دندان هاى طبیعی شود ، بنابراین مشخص است که گزینه ى عصب کشى بهتر است . عصب کشى دارای میزان موفقیت بالایی است و بسیاری از دندان های درمان شده با این روش طول عمر زیادى دارند. جایگزینی یک دندان کشیده شده با بریج دندانى یا ایمپلنت نیاز به زمان بیشتری دارد و ممکن است پروسه های بیشتری برای دندان های مجاور و بافت حمایت کننده نیاز باشد.
پس از انجام عصب کشى چه مراقبت هایی لازم است؟
مراقبت خوب از دندان ها و لثه ها پس از عصب کشى ضروری است. ممکن است نیاز داشته باشید که مجدد به دندانپزشک خود مراجعه کنید تا از دندان درمان شده عکس با اشعه ایکس بگیرد و بررسى کند که تمام نشانه های عفونت از بین رفته باشد . روزانه دوبار براى مراقبت خوب از دندان هایتان مسواک بزنید .
برای پرسش از دکتر بر روی لینک مشاوره پزشکی کلیک کنید.
دکتر سیدمحمد حسینیان متخصص جراحی و درمان ریشه دندان (اندودنتیست)